DOĞAL AFETLER ÇOCUĞA NASIL ANLATILMALI ?


Doğal Afetleri Nasıl Söylemeli?


Doğal afetler meydana geldiğinde, yetişkinleri etkilediği kadar çocukların da üzerinde çeşitli izler bırakabilir. Maruz kalma, tanıklık etme, duydukları yanlış ve çarpıtılmış bilgilerin yoğunluğu ve miktarına bağlı olarak çocuklarda uyku ve iştah problemleri, konuşma problemleri, tuvalet kaçırma, kaygı bozuklukları, gece terörü, dikkat sorunları ya da strese bağlı davranış problemlerine rastlanabilir. Çocuğun yaşadığı bu zorlanma günlük hayatını etkiler ve oyunlarına yansır. 

Çocuklar dünyayı yetişkinlerin gözü ile görmezler, bir yetişkinden çok daha az yaşam tecrübesi ve bilişsel kapasiteye sahip olan çocuklar, kendileri için zorlayıcı olayları anlamlandırmak adına ebeveyn desteğine ihtiyaç duyarlar. Çocuğunuza destek olurken, süreci daha sağlıklı yönetebilmek adına dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:


Çocuğunuzun kendisini ifade etmesine olanak tanıyın. 

Çocuğunuz yaşadığı ya da duyduğu bilgiler karşısında sizinle duygularını ve düşünlerini paylaştığında onu dinlemeye ve anlamaya çalışın. Duygu ve düşüncelerini önemseyin. Sizinle doğal afetler hakkındaki paylaşımlarını sınırlandırmayın ya da sorularını cevapsız bırakmayın. Soru sorduğu esnada nasıl bir yanıt vereceğinizi bilemiyorsanız “Sorduğun soruya şu an cevap veremesem de en yakın zamanda seni bilgilendireceğim.” şeklinde yanıtlar verebilirsiniz.

Çocuğunuzun sorularını kesmeyin, “artık bu kadar soru yeter”, “bu sorunun cevabını sana daha önce de verdim, artık soru sormana gerek yok” gibi cümleler kurmayın. Çocuğunuz size soru sorarken kendisini rahat hissetmesini sağlamaya çalışın. Çocuklar sordukları sorularla sizlere aynı zamanda bu durumun zihinlerini hala meşgul ettiğini anlatırlar. Bu nedenle “hala yangınlarla ilgili çok şey merak ediyorsun, merakını birlikte gidermeyi deneyelim.” şeklinde yönlendirmeler yapabilirsiniz. 

Çocuğunuzun anlatımları esnasında yetişkin olarak duygularınızı düzenlemeye çalışmalı, siz de yoğun kaygı ve korku halindeyseniz önce kendinizi sakinleştirmeli sonrasında çocuğunuzla konuşmalısınız. Çocuğunuz her durumda olduğu gibi bu konuda da iyi bir gözlemci olmaya devam edecek ve sizin verdiğiniz tepkileri kendisine uyarlayacaktır.


Çocuğunuzu kandırmayın. 

Çocuğunuza yaşına uygun, gereksiz bilgi içermeyen, net ve kısa bilgiler vermeye çalışın. Önemli olan çocuğunuzun ihtiyacını görerek, gerektiği kadar bilgiyi, anlaşılır bir dil ile aktarmaktır. Bilmesi gerekenden daha fazla bilgi sunmanız kafasını karıştıracağı için, yeteri kadar ve güvende olduğuna dikkat çekerek bilgi vermek en doğrusu olacaktır. “Şu anda birlikteyiz ve güvendeyiz.” mesajı içeren cümleler kurmak çocuğa iyi gelecektir. 



Çocuğunuzu kıyaslamayın. 

Çocuğunuzun doğal afetlere verdiği tepkileri çevresindeki çocuklarla kıyaslamayın. Unutmayın, her çocuk biriciktir. Çocuğunuzun vereceği tepkileri panikle karşılamamalı, kıyaslamaya girmemeli ve normale dönmek konusunda acele etmemelisiniz. Çocuğunuzun bu durumu kavraması ve duygularını düzenleyebilmesi için rehberlik etmeli ve zaman tanımalısınız. 


Bilgi kirliliğini önlemeye çalışın.

Doğal afet durumlarında çocuklarınızın medyaya ulaşımını kısıtlamaya çalışın. Medya üzerinden karşılaşabilecekleri görseller ve video içerikleri çocukların baş edebileceklerinden çok daha ağır içeriklere sahip olabilir. Doğru bilgi kaynağı olarak sizleri tercih etmesi için çocuğunuzu cesaretlendirin. 


Evdeki rutinleri ve kuralları bozmayın.

Çocuğunuz doğal afetlerin yarattığı duygularla başa çıkamadığında ona destek olmak için günlük işleyişini bozmayın ya da kurallarınızı ortadan kaldırmayın. Korku ve kaygı anlarında yanında olup ona destek verebilirsiniz. Çocuğunuz uykuya geçişte zorlanıyorsa, birlikte uyumayı teklif etmek yerine, kendi yatağında uykuya dalana kadar eşlik edebilirsiniz. Yemeklerini kendi başına yiyebiliyorken yemeyi reddediyorsa, yemeğin ilk birkaç kaşığında destek olup geri kalanını kendisi yemesi için teşvik edebilirsiniz. 


                                                                                                                      Uzman Psikolog 

Gamze Aydemir Satı




Yorumlar