Ebeveynlik Tarzınız Nedir?

Hepimizin hayata karşı, insanlara karşı belirli tutumlarımız, genel
bir tarzımız var. Peki çocuğumuza karşı genel tutumumuz nasıl?
Tarzımızın farkında mıyız? Aşağıdaki test size bu konuda yardımcı
olacaktır diye düşünüyorum. Tarzımızın farkına varmak hem iyi
yönlerimizi hem de eksik taraflarımızı da görmemize yardımcı
olacaktır. Böylece eksiği bulursak nerede değişiklik yapacağımıza daha
rahat karar verebiliriz.
Aşağıdaki testi size uygun gelen seçeneği doldurarak cevaplayınız. Tüm
sorulara cevap verdikten sonra, test sonunda ki açıklamaya göre
puanlarınızı toplayıp puanlarınızın karşılığına denk gelen "Ebeveynlik
tarzınız" hakkında yazılmış olan bilgileri okuyun...
1 -  Çocuğunuz,büyük bir süper marketteki unlu mamuller bölümünün
ücretsiz olarak verdiği kurabiyelerden almak için kendini yerlere
atıp,tepiniyor.Siz yemek vakti olduğu için "hayır" dediniz.Herkes size
bakıyor,görevli çocukta kurabiyeyi size uzatmış,gülümsüyor.
A  Kurabiyeyi almasına izin verirsiniz.
B  Elinden tutup onu uzaklaştırırken,onu ikna etmeye
çalışırsınız."Tatlım,kurabiyeyi çok istediğini biliyorum.Birisi sana
bir şey teklif ettiği zaman onu reddetmenin zor olduğunu da
biliyorum.Ama birazdan yemek yiyeceksin ve bu kurabiye iştahını
kapatacak. Evde yemekten sonra bir kurabiye yiyebilirsin.Lütfen artık
ağlama."
C  Onu elinden tutup ya da kucağınıza alıp,sessiz bir köşeye ya da
arabaya götürerek,bir süre sakinleşmesini bekler,markete geri
dönersiniz.
D  "Bunu sana almayacağım. Sen çok kötü bir kızsın." Diye
bağırırsınız. Poposuna bir tane vurup," bu davranışını derhal kes,
küçük hanım."dersiniz.
2 -  Mutfakta yemek hazırlıyorsunuz. Çocuklarınız içeride bir oyuncak
için kavga ediyorlar. Birden bir çığlık ve ağlama sesi duyuyorsunuz.
Biri "benim oyuncağımı aldı" diye bağırıyor, diğeri "o başlattı" diye
ağlıyor.
A  Kendi kendinize "bu çocuklar neden birbirleri ile
geçinemezler?"diye söylenirsiniz.
B  Ayrıntıları dinleyip,hatalı olanın doğru davranmasını sağlarsınız.
C  Kendi aralarında sorunu halletmelerini önerirsiniz.
D  Birini ( ya da her ikisini de)biraz ara vermeleri için odalarına
gönderirsiniz.
3 -  Çocuğunuz bahçede oynamak istiyor.Yemek vakti olduğu için izin
vermiyorsunuz." Lütfen!" diyor. Siz yine "hayır" diyorsunuz."Söz
veriyorum, sadece 10 dakika sonra geleceğim. Saattim de var. Hemen
yakında oynayacağım. Lütfen?"
A  "Tamam,ama 10 dakika sonra burada olacaksın" dersiniz.
B  Çocuğunuza,yemek zamanı olduğunu ve ne zaman yemekten önce dışarıda
oynamaya izin verseniz, sofraya geç gelindiğini yemeğin soğuduğunu ve
herkesin sofrada birlikte olmasını istediğinizi açıklıyorsunuz.
Çocuğunuz yemek vaktine daha 15 dakika olduğunu ve hemen arka bahçede
oynayacağını söylüyor. Bunu mantıklı bulduğunuz için," tamam,
çağırdığım zaman hemen gel" diyorsunuz.
C  "Yemekten sonra oynarsın" diyorsunuz.Çocuğunuz yalvarmaya devam
ediyor ve yine "yemekten sonra oynayabilirsin"diyorsunuz.
D  "Sızlanmayı kes" diyorsunuz. Çocuğunuz devam ediyor," hemen odana
git. Söylenmenden,sızlanmandan bıktım. Bu akşam TV seyretmek yok."
diyorsunuz.
4 -  Çocuğunuz oyalandığı için okul servisini kaçırıyor.
A  Okula kendiniz götürürsünüz.
B  Okula kendiniz götürürsünüz.Yolda giderken ,organize olmanın ve
sabahları belli bir düzen içinde işlerini yapmanın önemini
vurgularsınız.ertesi gün için daha organize olma sözü alırsınız.
C  Bu hiçbir zaman olmaz,çünkü sabahları herkesin sıkı bir şekilde
uyacağı bir düzen uygularsınız.
D  "Bu çok oyalandığın için oldu.Şimdi paltonu giy ve okula yürüyerek
git."dersiniz.
5 -  Yeni yürümeye başlayan çocuğunuz,müzik setinin kontrol
düğmelerine dokunmakta ısrar ediyor.Ona sürekli olarak "hayır"
diyorsunuz.Bu mücadeleden yorulmaya başladınız.
A  Onu görmezden gelirsiniz.Zaten müzik setini bozamayacaktır.
B  Ona oyuncak bir müzik seti alısınız.
C  Müzik setini daha yukarılarda bir yere kaldırırsınız.
D  Sete her dokunduğunda eline vurursunuz.Ona dokunmamayı
öğrenecektir.
6 -  Çocuğunuz 6 yaşında.Her zamanki gibi,oturma odasına girdiğiniz
anda bütün oyuncaklarının odanın her tarafına dağılmış olduğunu
görüyorsunuz.Bu dağınıklıktan çok sıkıldınız artık.
A  Derin bir nefes alıp,odayı toplamaya başlarsınız.
B  Çocuğunuzu karşınıza alıp,bu dağınıklık içinde daha fazla
yaşayamayacağınızı söyler ve bu problemin çözüm yollarını önermesini
istersiniz.
C  Çocuğunuza "oyuncakların yeri oyuncak kutusu,kitapların yeri de
kitaplıktır.Bu odayı yemekten önce toplamanı istiyorum" dersiniz.
D  Bir çöp poşeti alıp,oyuncakları içine doldururken bir yandan da
"Artık yeter!Bunların hepsi çöpe gidiyor" diye bağırırsınız.
7 - Saat akşam 11.30 ve 10 yaşındaki çocuğunuz uyuyor.Köpeğinizin hala
beslenmediğini veya dolaştırmaya çıkarılmadığını fark ediyorsunuz.Bu
her gün yaşadığınız bir problem.
A  Çocuğunuzun ne kadar sorumsuz olduğunu söyleye söyleye,köpeği
besler ve dışarı çıkarırsınız.
B  Köpeği besler ve dışarı çıkarırsınız.Ertesi gün çocuğunuzla köpek
beslemenin yükümlülükleri hakkında konuşursunuz.
C  Köpeği besler ve dışarı çıkarırsınız.Ertesi gün çocuğunuzun günlük
bir program hazırlamasına ve işleri yapmadığı zaman katlanacağı
sonuçları da programına koymasına yardımcı olup,planı uygulamasını
sağlarsınız.
D  Çocuğunuzu uyandırıp,"derhal gidip köpeğini besleyecek ve
dolaştıracaksın! Bu işleri senin yerine yapmak zorunda kalmaktan
bıktım usandım" dersiniz.
8 -  8 yaşındaki çocuğunuzun balığı beslenmediği için öldü. Balığı
beslemek çocuğunuzun sorumluluğundaydı.Çocuğunuz divanın üzerinde
içini çeke çeke ağlıyor.
A  "Lütfen ağlama tatlım.Sana iki tane yeni balık alacağım."dersiniz.
B  Balığı çocuğunuzun yerine beslemediğiniz için suçluluk duyarsınız.
C  Çocuğunuzun yanına oturur,"insanın beslemediği hayvanını kaybetmesi
çok üzücü,biliyorum" dersiniz.Ona üzüntünüzü gösterir,fakat bunun
öğrenmesi gereken bir hayat dersi olduğunu düşünürsünüz.
D  "Belki bu sana sorumluluklarını yerine getirmen gerektiğini
hatırlatır.Eğer,balığını besleseydin,ölmezdi."dersiniz.
9 -  10 yaşındaki çocuğunuz,bu ay içinde ikinci kez okul defterini
kaybediyor.
A  Ona yeni bir defter alır,daha dikkatli olmasını söylersiniz.
B  Onunla sorumlulukları hakkında konuşur,yeni defterin maliyetinden
bahseder,eşyalarına nasıl sahip olacağını öğretirsiniz.Daha dikkatli
olacağına dair söz alırsınız.
C  Bir süre kağıtlara yazmasını ve yeni bir defter için harçlığını
biriktirmesini istersiniz.
D  TV seyretmek veya dışarıda oynamak gibi bir ayrıcalıktan mahrum
edersiniz.
10 -  17 yaşındaki oğlunuzun arkadaşlarının çoğu kulaklarını
deldirtmiş ve şimdi gururla küpelerini gösteriyorlar.Oğlunuz da bunu
yapmak istiyor.
A  Hayır dediniz ama o yine de yaptı.
B  Hayır dediniz, ama o her gün tekrar soruyor.Aile toplantılarında,
okulda takmayacağına ve çok küçük bir küpe olacağına dair söz veriyor.
Sizde tamam diyorsunuz.
C  Ona, bu fikri hiç sevmediğinizi ve bunun nedenlerini vermesi
gerektiğini söylersiniz.
D  Kesinlikle yasaklarsınız. Sizin oğlunuz kesinlikle küpe takamaz!
11 -  Cumartesi günü dışarıda yağmur yağıyor ve 6 yaşındaki çocuğunuz
dışarıya çıkıp,su birikintilerinin içinde oynamak istiyor.
A  Ona hayır diyorsunuz.Komşu çocuklarının da dışarıda olduğunu,çok
dikkatli olacağını,havanın çok ılık olduğunu ve yağmurun da
çiselediğini söylüyor.Kabul ediyorsunuz.
B  Yağmur yağdığını ve dinene kadar beklemesi gerektiğini söylüyor,onu
oyalayacak başka bir şeyler bulursunuz.
C  "Olur.Ama lütfen,bir havluyla kuru kıyafetlerini,geldiğinde
kullanmak üzere,kapının önüne hazırla" diyorsunuz.
D  "Aptallık etme,dışarıda yağmur yağıyor.Git içeride oynayacak bir
şeyler bul" dersiniz.
12 -  Odaya girdiğinizde 3 yaşındaki çocuğunuzun duvara yazdığını
görüyorsunuz.
A  "Oh,Tanrım!Ne yaptın?Şimdi bunları nasıl temizleyeceğim?Ev sahibi
de kim bilir ne söyleyecek?Duvarlara yazmaman gerekiyor.Şimdi ben
bunları temizlerken sen içerde oyna" dersiniz.
B  "Bu ne felaket!Sen burada kağıt vermeden,kalemlerle yalnız bırakmak
benim kabahatim.Lütfen bunu bir daha yapma!"dersiniz.
C  Kesin bir ifadeyle "duvarlara değil kağıda yazarız.Şimdi bir bez
alalım da,şunları beraber temizleyelim" dersiniz.
D  Eline bir tane vurup,"Hayır" Sen kötü bir çocuksun!"diye
bağırır,onu odasına gönderirsiniz.
PUANLAMA
Her A cevabınıza 0
Her B cevabınıza 2
Her C cevabınıza 4
Her D cevabınıza 6 puan verin.
Toplam puanınızı hesaplayın.
Aşağıdaki açıklamalardan sizin puanınızla ilgili olanı bulun. Diğer
gruplara yakın bir puan aldıysanız, o açıklamayı da okuyun. Aslında
bütün açıklamaları okumanızda yarar vardır. Çünkü hepimiz zaman zaman
değişik gruplara giriyoruz.
 0 - 14 puan
Hoşgörülü Ebeveyn
Çocuğunuza hayır demeyi genellikle çok zor buluyorsunuz.
Israrlarına pek dayanamıyorsunuz. Çocuğunuz üzerindeki kontrolünüz az
olduğu için kızgın ve hayal kırıklığı içinde olabilirsiniz. Bu biraz
hayatınızı zorlaştırsa da diğer açılardan kötü bir ebeveyn veya zayıf
bir insan değilsiniz. Sadece bazı yeni beceriler kazanmanız gerekiyor.
Çocuğunuzla işbirliği yapmayı ve yanlış davranışlarla baş etmeyi
öğrendiğiniz zaman, ebeveynlikten ve çocuğunuzla olmaktan çok daha
fazla zevk alacaksınız.
14 - 36 Puan
Demokrat Ebeveyn
Çocuğunuzla işbirliği sağlamaya uğraşıyorsunuz ve bunu bir ölçüde
başarmışsınız. Çocuğunuza eşit haklar tanımaya adil ve tutarlı olmaya
çalışıyorsunuz. O zaman neden hala daha iyi bir şeyler
yapabileceğinizi düşünüyorsunuz. Neden çocuğunuz hala yanlış
davranışlar gösteriyor? Belki de ebeveynlik yönteminiz size engel
oluyor.Her durumda kusursuz,adil ve mantıklı olmak için gereğinden
fazla uğraşıyorsunuz. Çocuğunuzu disipline ederken uzun vadeli
sonuçlarını çok düşünüyor, "çok mu sert davrandım?Çok mu yumuşak
davrandım?Bu yaptığım doğru mu?" diye sürekli kendinizi
sorguluyorsunuz. Daha az konuşup daha fazla hareket ederseniz daha iyi
sonuç alacaksınız. Ebeveyn ve çocukların eşit olamayacağını
unutmamanız gerekir. Çocuğunuzun büyüdüğü yıllarda evdeki otorite siz
olmalısınız ve o da bir yetişkin olduğu zaman aranızda oluşması
gereken arkadaşlığın temellerini bu yıllarda atmalısınız.
Çocuğu artık dinlememe noktasına getirene kadar,sürekli nasihat etme
veya ders verme demokratik ebeveynin en yaygın eğilimidir. (Çocuğun
söylenenleri duymama davranışına "ebeveyn-sağırlığı" diyoruz.)
36 - 50 Puan
Dengeli Ebeveyn
İşinizi çok iyi yapıyorsunuz ya da ankete doğru cevaplar vermediniz.
Bu konuda kitaplar okumuşsunuz ya da kurs almışsınız.
Dengeli bir ebeveyn olmak kendinize fazla yüklenmenize neden olabilir.
Çocuk eğitimi konusunda çok şey bilmeniz kötü bir gününüzde
yaptıklarınızı başarısız görmenize neden olabilir. Mükemmel ebeveynlik
diye bir şeyin olamayacağını unutmamak gerekir. Sizin genel ebeveynlik
yönteminiz sağlıklı ve üretken.
Sizin için çocuğunuzu yetiştirmekten daha önemli bir iş yok. Ne kadar
çok öğrenirseniz, çocuğunuz için o kadar yararlı olacaktır.
50 - 72 Puan
Otoriter Ebeveyn
Sanırım evinizdeki durumu aşağıdakilerden biri anlatacaktır.
Çocuğunuz 15 yaşından küçük ise çok iyi bir çocuk. O çok iyi
davranıyor çünkü öyle olması gerektiğini biliyor. Ama burada bir
olumsuzluk var. Ceza korkusu veya ödül beklentisi ile iyi davranışlar
sergileyen bir çocuk ebeveyn yanında olmadığı zamanlarda ona yardımcı
olacak öz-disiplini edinemez. Otoriter ebeveynleri olan çocuklar
otoriteye boyun eğmeyi öğrenirler ve kendilerini ifade etmeyi
öğrenemezler. Onlara her zaman ne yapmaları gerektiğini söyleyen
birisinin varlığına alışmaları onları yanlış yerlere götürebilir.
(yanlış gruplara katılmak gibi) Ayrıca, otoriter tutum ebeveyn - çocuk
bağını zedeleyeceği için etkili iletişim yollarını tıkayacaktır.
Çocuğunuz 15 yaşından büyükse, yeni problemlerle karşılaşmaya
başlamışsınızdır. Otoriter yöntem ergenlik döneminde isyanlara neden
olacak ve onu bugüne kadar hizada tutmaya yeten yöntemler artık
etkisiz kalacaktır.
Kaynak:   http://www.benimyuvam.com/sayfa_goster.asp?sayfa=211

Yorumlar