“HAYIR” DEMEK YERİNE BAŞKA BİR SEÇENEK VAR MI?

“Hayır” kelimesi olumsuzluk ifade eder. Çocuklar “hayır” kelimesinden hiç hoşlanmamakla birlikte anne babaya da bol bol “hayır” derler. Bunun iki sebebi olabilir. Çocuk etrafından “hayır“ kelimesini çok duyuyordur ya da kendini nasıl ifade edebileceğini bilmiyordur. Bunun için öncelikle hayatımızı hayırlar üzerine kurmamak gerekiyor. Devamlı hayır denilen bir çocuk engellenmiş hissi yaşar ve sonunda isyan eder. Tabi ki yeri geldi mi “hayır” denmeli. Çocuk sınırını öğrenmeli. Çocuğunuz her şeye “hayır” dediğinizde “hayır” kelimesinin anlamını tam öğrenemeyecektir. Aynı şekilde her şeye “evet” de dememek gerekiyor. HAYIR ve EVET kelimelerini dengeli, doğru ve yerinde kullanıldığında çocuk da kendisinden bekleneni, yapması ve yapmaması gerekenleri çok daha iyi anlayacaktır. Hayır kelimesinin üzerinde duruyorum çünkü “hayır” kelimesi biz yetişkinleri de oldukça rahatsız eden bir kelimedir. Peki o zaman neden istemediğiniz bir şeyi çocuğunuza yapasınız? Peki ben hoşuma gitmeyen bir durum olduğunda ne yapmalıyım diye soracak olursanız “hayır” demek yerine diğer alternatifleri kullanmanızı size önereceğim. Böylece ilişkiniz çok daha olumlu yönde değişecektir. Çocuğunuzun size karşı dirençli davranmasını da engelleyecektir.

                                

Örneğin; soğuk bir gün ve çocuğunuz dışarı çıkıp oynamak için izin istiyor. Eğer “hayır” derseniz çocuğunuz dirençle size karşılık verebilir. Oysa ona seçenek sunduğunuzda, çocuk reddedilme duygusu yaşamadan kendisinden bekleneni anlayacaktır. “Dışarısı soğuk, üşütüp hasta olabilirisin ve ben bunu istemem. Dışarı çıkmak yerine evde birlikte oynamaya ne dersin?” demek dolaylı yoldan “hayır” demektir ama bir çok yararlı mesaj verir. Hem onu anladığınızı belirtmiş olursunuz, onun için endişeleniyor olmanız çocukta umursandığı duygusunu hissettirir. Sonunda bir seçenek sunmuş olmanız çocuğa yapacağı başka şeylerin ihtimali olduğunu gösterir ve yön verir. Bir diğer örnek vermek gerekirse, çocuğunuz boyalarla duvarları çiziyor ve siz ona “duvarları boyama” yerine “kağıdı boya” derseniz daha anlaşılır olacaksınız. Evde salonun ortasında koşturan çocuğunuza “koşma” demek işe yaramayacaktır. Çünkü çocuğunuzun enerjisini boşaltması için yönlendirmeniz lazım. “Salonda değil, koridorda koş” gibi yönlendirme yapabilirisiniz. Bunlara karşın çocuğunuza dolaylı ya da dolaysız “hayır” derken gerçekten bir kez daha neden “hayır” dediğinizi düşünmelisiniz. Eğer gerçekten mantıklı bir neden yoksa çocuk bu cümleleri kurmuş olsanız dahi isyan edecektir. Bunun için tutarlı ve dengeli olmak önemlidir.